Rok 2022 został przez Sejm ogłoszony Rokiem Ignacego Łukasiewicza. Jak czytamy w uchwale, jego „działalność odcisnęła wielki i pozytywny wpływ na rozwój naszej Ojczyzny, jak również całego świata”. Wynalazca, przemysłowiec, działacz polityczny i społeczny oraz filantrop doczekał się pełnej biografii po angielsku. Teraz jest ona dostępna także bezpłatnie.
Autorami książki „A Prometheus on a Human Scale – Ignacy Łukasiewicz” (polski tytuł „Ignacy Łukasiewicz. Prometeusz na ludzką miarę”) jest grupa uznanych badaczy. Profesorowie Piotr Franaszek (Uniwersytet Jagielloński), Paweł Grata (Uniwersytet Rzeszowski) czy Grzegorz Zamoyski (Politechnika Rzeszowska) specjalizują się w dziejach gospodarczych i społecznych południowo-wschodniej Polski. Dziennikarka i pisarka Anna Kozicka-Kołaczkowska zajmuje się historią sektora energetycznego w Instytucie Polityki Energetycznej, a prof. Mariusz Ruszel (pomysłodawca inicjatyw upamiętniających postać Łukasiewicza) jest prezesem Instytutu Polityki Energetycznej, specjalizuje się w problematyce bezpieczeństwa energetycznego.
Pomysł na stworzenie książki w języku angielskim o Ignacym Łukasiewiczu pojawił się podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Bezpieczeństwo energetyczne – filary i perspektywa rozwoju”, która odbyła się na Politechnice Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza. Przyczyniły się do tego rozmowy Mariusza Ruszela z Michałem Kurtyką, który pełnił wówczas funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Energii, a także Aleksandrem Zawiszą, zastępcą dyrektora w OSP Gaz-System S.A. oraz Piotrem Szlagowskim dyrektorem z GK PGNiG.
– Dostrzegliśmy wtedy, że zagranicą nie ma wiedzy o początkach polskiego przemysłu naftowego, o jego polskich pionierach i naszych wynalazkach, przede wszystkim o opracowaniu metody rafinacji ropy naftowej, która pozwoliła na przemysłowe zastosowanie tego surowca – mówi Mariusz Ruszel, prof. Politechniki Rzeszowskiej i prezes Instytut Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicza .
Projekt został zainicjowany przez Instytut Polityki Energetycznej, a finansowo został wsparty przez Fundację Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. I. Łukasiewicza w Bóbrce, PERN, OSP Gaz-System S.A. i Bank Gospodarstwa Krajowego. Książka ukazała się w międzynarodowym wydawnictwie Peter Lang.
„Ignacy Łukasiewicz. Prometeusz na ludzką miarę” ukazuje postać Ignacego Łukasiewicza wielowymiarowo. Dodatkowo jeden z rozdziałów poświęcili przybliżeniu czytelnikowi realiów gospodarczej codzienności Galicji II połowy XIX wieku, natomiast w aneksie przypomnieli, że nie tylko Łukasiewicz z Polaków zasłużył się dla rozwoju światowego przemysłu naftowego, ale również Witold Zglenicki.
– Ignacy Łukasiewicz żył i pracował na Podkarpaciu, czyli na południowo–wschodnich terenach Rzeczypospolitej Polskiej – mówi prof. Piotr Franaszek. – W owym czasie obszar ten był częścią Galicji i stanowił najbardziej na północ wysuniętą prowincję monarchii austriackiej, od końca lat sześćdziesiątych XIX wieku przekształconej w monarchię austro-węgierską, w obrębie organizmu państwowego której teoretycznie pozostawał do roku 1918 – do końca I wojny światowej i odzyskania niepodległości przez Polskę. Miały tu miejsce ważne wydarzenia polityczne, a także przeobrażenia społeczne i gospodarcze, które w ogromnej mierze ukształtowały jego osobowość.
Anna Kozicka-Kołaczkowska, dziennikarka i popularyzatorka historii zwraca uwagę, że „dzieło Ignacego Łukasiewicza jest jednym z tych fenomenów historii, które uczyniły ziemię polską sercem Europy i pępkiem świata.
– Dokładnie w połowie XIX stulecia naszej ery Ignacy Łukasiewicz zapalił światło, które błyskawicznie opanowało cały glob – mówi Anna Kozicka-Kołaczkowska.
Prof. Paweł Grata główną regułą życia stanowiło u Ignacego Łukasiewicza sumienne i dokładne spełnianie obowiązku. Był nie tylko odkrywcą, innowatorem, przedsiębiorcą i bogacącym się na ropie przemysłowcem. Był także człowiekiem, który nie tylko w kwestiach związanych z naftą wyprzedzał swą epokę. Szczególnie było to widoczne w sposobie traktowania zatrudnianych w podległych mu zakładach pracowników, nie wyłączająca także ich rodzin.”
Prof. Grzegorz Zamoyski podkreśla zaangażowanie Łukasiewicza w działalność publiczną i jego gorący patriotyzm. Już w młodości potrafił zorganizować niepodległościową siatkę konspiracyjną, za co zapłacił prawie dwuletnim więzieniem.
– W późniejszym etapie życia z dochodów płynących z ropy naftowej wspierał w 1863 roku powstańców styczniowych, walczących z Rosjanami w Królestwie Polskim. Rannym w walce udzielał schronienia i pomocy w swoim dworku w Chorkówce – przypomina naukowiec. – Od 1876 roku aż do śmierci ofiarnie pracował jako poseł do Sejmu Krajowego we Lwowie.”
Książkę po angielsku można teraz pobrać bezpłatnie w formatach pdf, mobi lub .epub ze strony https://www.peterlang.com/document/1130660
Warto dodać, że pod koniec 2021 r. książka ukazała się po polski nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego w ramach serii Biografie Sławnych Ludzi. Partnerem wydania zostały firmy PERN S.A. i Gaz-System S.A. oraz Fundacja PGNiG.
***
Instytut Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza w Rzeszowie to powstały w 2015 r. niezależny think tank grupujący ekspertów zajmujących się energetyką. Instytut prowadzi działalność naukowo-badawczą, ekspercką, propaguje naukę i wiedzę o polityce energetycznej. Wydaje też analizy, raporty, książki czy anglojęzyczne czasopismo naukowe Energy Policy Studies.
Franaszek, P. Grata, A. Kozicka-Kołaczkowska, M. Ruszel, G. Zamoyski, A Prometheus on a Human Scale – Ignacy Łukasiewicz, Peter Lang,
