Jan Józef Ignacy Łukasiewicz – pionier innowacyjności (1822 - 1882)

Ignacy Łukasiewicz urodził się w dniu 8 marca 1822 r. we wsi Zaduszniki w obwodzie tarnowskim jako jedno z kilkorga dzieci Józefa Łukasiewicza i Apolonii ze Świetlików. W 1830 r. rodzina przeniosła się do Rzeszowa, gdzie dwa lata później Ignacy rozpoczął naukę w miejscowym gimnazjum pijarów, gdzie obecnie mieści się I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Konarskiego. Po ukończeniu czterech klas gimnazjum, od czerwca 1836 r. Ignacy rozpoczął praktykę zawodową w aptece mgra Antoniego Swobody w Łańcucie. Po zdaniu egzaminu tyrocynalnego (na pomocnika aptekarza) Ignacy kontynuował pracę u Antoniego Swobody na stanowisku pomocnika aptekarza, zaś od 6 października 1841 r. na takim samym stanowisku rozpoczął pracę w aptece mgra Edwarda Hűbla w Rzeszowie. Po klęsce powstania krakowskiego Ignacy Łukasiewicz, podejrzany o działalność konspiracyjną, został aresztowany i przez rok przebywał w więzieniu. Po zwolnieniu z więzienia Ignacy Łukasowicz w dniu 15 sierpnia 1848 r. podjął ponownie podjął pracę na stanowisku aptekarza w aptece „Pod Złotą Gwiazdą”, należącej do mgra Piotra Mikolascha we Lwowie. W aptece Mikolascha Ignacy Łukasiewicz poświęcił się studiowaniu chemii i farmakognozji – nauki o substancjach pochodzenia roślinnego, wykorzystywanych jako leki. Dzięki osobistemu wstawiennictwu Mikolascha u władz austriackich, Ignacy Łukasiewicz w 1850 r. rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy którym działało dwuletnie studium farmaceutyczne, które ukończył w przepisanym terminie egzaminem magisterskim zdanym na ogólną ocenę dobrą. Po powrocie do Lwowa Ignacy Łukasiewicz po raz pierwszy zetknął się z ropą naftową, uczestnicząc w pracach nad jej destylacją, które prowadzone w latach 1852-1853 wraz z kolegą po fachu Janem Zehem, doprowadziły do uzyskania nafty i wynalezienia lampy naftowej, która po raz pierwszy zapłonęła w 1853 r. w aptece Mikolascha. W dniu 31 lipca 1853 r. użyto lampy naftowej do oświetlenia pomieszczenia lwowskiego szpitala podczas operacji.

 

W porównaniu do dotychczasowych prac nad ropą naftową, badania prowadzone przez Ignacego Łukasiewicza i Jana Zeha były oparte na zastosowaniu ówczesnej wiedzy z wykorzystaniem profesjonalnego sprzętu aptecznego. Po zakończeniu pracy w aptece Mikolascha Ignacy Łukasiewicz przeniósł się do Gorlic, gdzie wydzierżawił aptekę od wdowy po jej właścicielu Juliuszu Bartce, a następie kolejną aptekę od spadkobierców Józefa Palacha w Jaśle. W 1854 r. Ignacy Łukasiewicz, Tytus Trzecieski i Karol Klobassa-Zrencki założyli w Bóbrce pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej (czynna do dnia dzisiejszego) i stali się pionierami światowego przemysłu naftowego. Dzięki Ignacemu Łukasiewiczowi w 1854 r. w Zawodziu na skrzyżowaniu dróg do Sękowej i Wysowej, zabłysła pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa. W 1859 r. Ignacy Łukasiewicz otrzymał koncesję na prowadzenie własnej apteki w Brzostku, którą otworzył w dniu 15 lutego 1859 r., sprzedając ją jednak już 1 września tego samego roku koncentrując się wyłącznie na ropie naftowej. W 1857 r. w Klęczanach koło Nowego Sącza Ignacy Łukasiewicz w spółce z Apolinarym i Eugeniuszem Zielińskimi otworzył rafinerię ropy naftowej. Kolejną otworzył w 1859 r. w Polance pod Krosnem oraz w 1865 r. we wsi Chorkówka, którą kupił. W latach 1868-1881 Ignacy Łukasiewicz założył kilka kopalni nafty w Beskidzie Dukielski i w Gorlickiem. W 1877 r. Ignacy Łukasiewicz zorganizował we Lwowie kongres naftowy oraz założył w Gorlicach Krakowe Towarzystwo Naftowe. Jego działalność przerwała niespodziewana śmierć w dniu 7 stycznia 1882 r.

Na podstawie: W. Bonusiak, Szejk z Galicji. Ignacy Łukasiewicz 1822-1882, Wydawnictwo Libra, Rzeszów 2007.