W dniu 13.09.2017 roku w Warszawie odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii w Sejmie RP, którego tematem obrad była Efektywność energetyczna kluczem do poprawy jakości powietrza i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego w Polsce. W posiedzeniu wziął udział dr inż. Tomasz Mirowski – ekspert Instytutu Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicz.
Komentarz dra inż. Tomasza Mirowskiego:
Wygłoszony referat dr Ludomira Dudy pt. Bezpieczeństwo energetyczne a strategia działań antysmogowych[1] był inspiracją do wielu komentarzy w trakcie dwugodzinnego spotkania. Ograniczony czas i szeroki zakres poruszanych problemów skłonił także przedstawiciela IPE do zabrania głosu w tej sprawie. Problem zjawiska smogu, szczególnie odczuwalny w ostatnich latach Małopolsce i na Śląsku, uruchomił reakcję tworzenia się lokalnych grup społecznych, które walczą o podejmowanie decyzji administracyjnych na szczeblach jednostek samorządowych w obszarze ochrony powietrza. Programy ochrony powietrza tworzone są od 2003 roku w strefach, gdzie stwierdzone zostało przekroczenie emisji szkodliwych substancji[2]. W programach tych zawarte są działania naprawcze, aby eliminować źródła emisji, w tym tzw. niskiej emisji, pochodzącej ze źródeł komunikacyjnych oraz kotłów i pieców stosowanych głównie w sektorze komunalno-bytowym. Możliwość wprowadzania narzędzi prawnych dla samorządów pojawiły się dopiero w 2015 roku, po podpisaniu przez Prezydenta tzw. ustawy antysmogowej. Daje ona lokalnym władzom możliwość wprowadzania na konkretnym terenie norm technicznych, emisyjnych i jakościowych dla instalacji spalania paliw, uwzględniając potrzeby zdrowotne mieszkańców oraz oddziaływanie na środowisko, w szczególności powietrze i hałas.
W tezach postawionych przez Prelegenta na pierwszym miejscu pojawił się problem bezpieczeństwa energetycznego Polski, którego fundamentem jest efektywność energetyczna. W tym miejscu należy podkreślić, że działania funkcjonowania systemu wsparcia inwestycji proefektywnościowych i zasobooszczędnych nie mają zasadniczego wpływu na główny filar bezpieczeństwa energetycznego każdego kraju, jakim jest zapewnienie ciągłości dostaw nośników energetycznych oraz dywersyfikacja kierunków dostaw z importu tych nośników[3] . Oszczędzanie energii poprzez poprawę efektywności energetycznej (cieplnej) budynków zwiększa bezpieczeństwo energetyczne poprzez wydłużenie czasu sczerpywania krajowych zasobów.
Należy zgodzić się natomiast na postawione tezy dotyczące przyczyn emisji zanieczyszczeń, które powodują powstawanie zjawiska smogu: stosowanie paliw niskiej jakości w połączeniu z niskim standardem energetycznym budynku (przegrody i instalacje c.o. i c.w.u.) jest główną przyczyną emisji szkodliwych związków do atmosfery (głównie benzo(alfa)pirenu), a także kancerogennych pyłów PM10 i PM2.5.
Autor prezentowanego referatu podkreślił wagę wykonywania tzw. głębokiej termomodernizacji, która przynosi dużo większe efekty redukcji zużycia energii końcowej termomodernizowanego budynku oraz w dłuższej perspektywie na etapie eksploatacji budynku zapewnia szybszy zwrot nakładów inwestycyjnych niż ma to miejsce w przypadku obecnie wykonywanych termomodernizacji budynków, w szczególności w sektorze użyteczności publicznej.
Tomasz Mirowski – ekspert IPE
[1] Duda L. Bezpieczeństwo energetyczne a strategia działań antysmogowych. Referat wygłoszony w dniu 13.09.2017. Sejm RP, Warszawa. http://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/390_20170913_1/$file/390_20170913_1.pdf [dostęp 18.09.2017]
[2] Ministerstwo Środowiska. https://www.mos.gov.pl/srodowisko/ochrona-powietrza/programy-ochrony-powietrza/ [dostęp 18.09.2017]
[3] Ruszel M., Infrastruktura energetyczna Polski filarem bezpieczeństwa energetycznego i konkurencyjności gospodarki, [w:] Ku przyszłości. O Polsce za 25 lat, red. S. Domaradzki, M. Haczkowska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2015, s. 91-114.